حمید خرمی/ فیلم سینمایی «یادم تو را فراموش» عنوان فیلمی تولید شده در سال ۱۳۹۴ هجری شمسی است که به گفته کارگردانش عاشقانهترین فیلم تاریخ سینمای ایران است و به گفته نویسندهاش، «خیانت ترین» عاشقانه! فیلمنامه این اثر را نویسنده، بر اساس ماجرای ناصر محمدخانی، و پرونده قتل همسر وی، توسط شهلا جاهد؛ به نگارش درآورده است. نویسنده ای که در نشست خبری فیلم در حاشیه سی و پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر، گفته بود: من داستانهای خیانت را دوست دارم چون درآمدزا هستند!
یادم تو را فراموش نیز یک اثر اجتماعی ضعیف و تکراری دیگر، با محوریت خیانت بود؛ منتهی با این تفاوت که به سراغ یک سوژه واقعی رفته و برداشتی از پرونده جنجالی شهلا جاهد را به تصویر کشیده است؛ اثری که برای برانگیختن احساسات، مخاطب را به تنهایی و لحظات پرغصه تیارا می برد، یعنی همان دختری که در گذشته ای نه چندان دور، زن صیغه ای مربی فوتبال بوده و اکنون دوباره به زندگی وی وارد شده و در نهایت ضمن حقنه ی انگاره های موجِ سومِ فمینیسم و پلیدسازی از ازدواج موقت، تلاش می کند تا عموم مخاطبان خود را پس از مواجهه با جامعه مردسالار و مردان خیانت پیشه و ... با صحنه های دلخراش پیش از اعدام دخترک مظلوم و آسیب دیده در جامعه اسلامی به نوعی در مسیر تقابل با سبک زندگی اسلامی و ایرانی بکشاند. |
اینکه کارگردان فیلم سینمایی دموکراسی تو روز روشن، برای ساختنِ عاشقانهترین فیلم سینما، به سراغ سوژه نسبتا واقعی و پرونده مردی میرود که علیرغم تأهل، درگیر رابطه با یک زن دیگر شده است. اثری که قبل از توجه به اقتباسی بودن داستان آن، ما را به یاد اثری کپی برداری شده میاندازد که گویی به تقلید از آثاری همچون فیلم سینمایی قلب تصادفی ( Random Hearts ) به کارگردانی سیدنی پولاک و یا فیلم سینمایی جذابیت مرگبار ( Fatal Attraction ) به کارگردانی آدریان لین ساخته شده است. آثاری که روایت را بر بستر خیانت زن و شوهری شکل می دهند. البته با این تفاوت که عموم فیلمهای هالیوودی بر مبنای یک الگوی راهبردی در مورد عقوبت دنیوی «خیانت» ساخته میشوند و اصولاً حرفی برای گفتن دارند اما در این فیلم تنها بر تصویرسازی اروتیک تمرکز شده است.
کارگردان فیلم سینمایی «یادم تو را فراموش» در این اثر بیانیهای ولنگار در مورد خیانت صادر میکند و هر چند در ابتدا به نظر میرسد فیلم به مسئله احساسی زنان و افسردگی و آسیبهای آنان میپردازد اما فیلم نتوانسته به «انسان» نزدیک شود و از این جهت نیز نمیتواند نمایش دهنده سعادت و شقاوت و یا تقابل «خیر» و «شر» باشد و تنها به تصویرسازی اروتیک از روابط مرد و زن برای موفقیت در گیشه بسنده می کند. این در حالی است که ایشان از جمله افرادی است که صراحتاً اعلام میدارد: وظیفه من نیست که ببینم سرمایهگذار فیلمِ من، منابع مالیش را از کجا آورده است؛ در جشنِ افتتاح فیلم سینمایی «نقش نگار» مدعی شد، بابک زنجانی که سرمایهگذار آخرین فیلمِ او بوده به سینمای ایران خدمت کرده است! |
فیلم سینمایی «یادم تو را فراموش» در ساختار اولیه خود اثری ضد قصاص بود. اثری که سوای نظر از ابعاد اروتیک و ترسیم خیانت و ...، سعی می نمود تا نتیجهای غیرعقلانی و غیرانسانی از حکم قصاص هم بگیرد و اگر چه نسخه جشنواره فجر این فیلم که در سال ۱۳۹۵ هجری شمسی اکران شد و سپس در چند جشنواره جهانی شرکت نمود. اما این نسخه ممیزی گردید و نسخه کنونی این فیلم در اکران عمومی از پایان بندی متفاوتی برخوردار است. به نحوی که صحنه ای که طی آن شخصیت تیارا هنگام اجرای حکم اعدام، وقتی مأمور اجرای احکام میخواهد حلقه دار را گردنش بیندازد، میگوید: شوهرم نیومده...اگر بیاد رضایت میده...من نکشتمش و ... و این دیالوگ در پس زمینه صدایی و با هم زمانی صدای قرآن و اذان همراه می باشد و ... به کلی حذف گردیده است.
پایانبندی ممیزی شده فیلم سینمایی «یادم تو را فراموش» نشان می دهد که مدیران سینمایی ترجیح دادهاند تا این اثر صرفاً در حد بیانهای احساسی و ولنگار درباره خیانت باقی بماند و کاری به حکم قصاص نداشته باشد! به عبارت بهتر، شکست زمان یا بهتر بگوییم «پازلی کردن» زمان فیلم، جهت دراماتیزه کردن اصل «خیانت» بوده است تا درنهایت برای حکم قصاص، القا شبهه عقلانی بکند اما مدیریت فرهنگی ترجیح داده تا اثر تنها در سطح ترسیم خیانت و تصویرسازی های اروتیک باقی بماند و با صراحت لهجه به موضوع ضدیت با حکم الهی قصاص ورود نکند! از این منظر یادم تو را فراموش ترسیم عشق زنان است؛ عشقی که مبتنی بر آموزه های فمینیسم، در هر صورت خود ویران گر است و عامل ضعف ایشان به حساب می آید؛ پس عشقی که همسر مربی به او دارد و عشقی که تیارا به او می ورزد، هر دو ویرانگر است و کیان انسانی زنان جامعه را از بین برده و ایشان را اسیر دستان دیوصفت مردان می نماید و ظلم و تعدی به حریم و حقوق ایشان را محیا کرده و در نهایت فلاکت و بدبختی آنها را یا به دست خودشان و یا به دست قانون فراهم می سازد. |
با این همه آنچه که امروز مخاطب سینمایی در نسخه در حال اکران فیلم سینمایی «یادم تو را فراموش» می بیند؛ اثری در راستای مخدوش کردن سبک زندگی ایرانی و اسلامی و خاطره سازی کارتپستالی با ناهنجاریهای خانوادگی از جنس غربی است و به هیچ عنوان یک فیلم اجتماعی آسیبشناس ( patology ) از ازدواج موقت و یا مسائل افسردگی زنان ( woman abuse ) محسوب نمیشود. درواقع وجه اثباتی و کارتپستالی «خیانت» باعث هضم مکانیکی برای مخاطب میشود و قرار دادن یک رابطه عشقی به عنوان تعلیق فیلم و غلیظ کردن عشوه های جنسی و سانتی مانتالیسم و همچنین برزخی کردن فیلم میان «ملودرام» و «سایکو درام» پیش از آنکه فیلم را به اثری آسیب شناسانه تبدیل کند، به یک سند ترویجی برای ناهنجاریها مبدل میسازد.
فیلم سینمایی «یادم تو را فراموش» در روایت خود دو پرانتز بازکرده است به اسم «خیانت» و «قصاص» و بین این پرانتز، کلیپ احساسی و با خوانندگی مازیار فلاحی گذاشته است. این در حالی است که قطعا وقتی اثری در راستای القا شبهه سنگین درباره ازدواج و قصاص است، کلیپ احساسی، چیزی از بار آن شبهه خیانت کم نمیکند! در واقع نمیتوان شبههای عقلانی مطرح کرد، اما جواب احساسی به آن داد. |
به عبارتی دیگر؛ کارگردان فیلم سینمایی تلفن همراه رئیسجمهور برای اینکه رنگ بوی عاشقانهتری به کار جدیدش بدهد، خواننده عاشقپیشه و البته پرسپولیسی، را نیز برای بازیگری و ساخت موسیقی متن، به جمع عوامل «یادم تو را فراموش» اضافه کرده است . این در حالی است که نوع روایت فیلم هم اولشخص است و همچنین قرار است رگههایی از رئالیسم و واقعگرایی هم در فیلم باشد از این جهت است که کارگردان از مازیار فلاحی به عنوان خواننده در اثر خود دعوت کرده و این کاراکتر با نوعی خودشیفتگی سینمایی در فیلم با همان اسم واقعی خود ظاهر می شود. از این جهت باید توجه داشت که نوع شروع فیلم و دکوپاژ و اسامی و دکوراسیون و اساسا سبک روایت قصه در این اثر سینمایی، شباهت زیادی به فیلمهای ایرج قادری دارد. مخصوصاً تکیه بر موسیقی و هراس با طراحی صحنه و دکوراسیون هالیوودی و ...
فیلم سینمایی «یادم تو را فراموش» داستان دختری است به نام تیارا است که میترا حجار به ایفای نقش او می پردازد. دختری که عاشق مردی ۴۴ ساله به نام دامون با بازی حسین یاری شده که مربی فوتبال است و مدیرعامل باشگاه او به خاطر اینکه به حرف باشگاه گوش نمیدهد او را با نتایج خوبی که گرفته اخراج میکند. دوست دامون موزیسینی به نام مازیار است که خود مازیار فلاحی به ایفای نقش وی پرداخته و دامون در استودیوی او شریک است. مازیار و همسرش سیمین دوستان نزدیک خانوادگی دامون می باشند و اکنون مازیار فلاحی برای کادوی تولد دامون، دختری به نام «تیارا» را که ۱۲ سال قبل با دامون رابطه داشته و صیغهاش بوده، به دامون معرفی میکند! این در حالی است که حجم زیادی از نشان دادن تخت خواب و لباسهای زنانه و خلوتهای مختلف زن و مرد، آنهم با ملودی و موسیقی و فضای کارتپستالی، نه تنها هیچ درجه از درجات بیحیایی کم نمیکند؛ بلکه می توان چنین تصور نمود که روایت قصه ناصر محمدخانی و شهلا جاهد بهانه ای شده تا فیلم سینمایی «یادم تو را فراموش» اقدام به تصویرسازی اروتیک و هنجارشکن مد نظر خود بر پرده سینماهای ایران نماید. همسر دامون شخصیتی به نام ترانه است که مرحوم ماهچهره خلیلی به ایفای نقش آن پرداخته و اساسا کاراکتری است که خیلی به زندگی و همسرش عشق میورزد. اما در روز تولد ۴۴ سالگی دامون به یکباره دختری به نام تیارا که ۱۲ سال قبل با دامون رابطه داشته و صیغهاش بوده پیدا میشود و این در حالی است که هدیه تولد ترانه به دامون تور سفر به اسپانیا. توری یک نفره و ده روزه که همراه با بلیت جایگاه وی آی پی بازی آل کلاسیکو توسط ترانه در روز تولد دامون به او داده می شود و اگر چه دامون به همسرش میگوید که دوست دارد باهم بروند اما ترانه به علت کسالت نمی تواند او را همراهی کند و ... تیارا که عاشق دلباخته دامون است او را به هر ترفندی شده به خانهاش میکشاند. دامون از ابتدای وقتی وارد خانه تیارا میشود آثار عشق تیارا را میبیند و از این جهت بر روی دیوار خانه پر است از پوستری دامون. تیارا هرچه یادگاری از دامون داشته بلاخص لباس تمرینش را که اولین یادگاری از اوست داخل یک جعبه جمع کرده است و ...؛ همین عشق جذاب و اروتیک سبب می شود تا دامون بجای سفر به اسپانیا ترجیح دهد که ده روز را در خانه تیارا به سر نماید و البته در طی این ده روز تمام عکسهایی که نشان میداده دامون اسپانیا بوده را تیارا برایش با فتوشاپ درست میکند و ... از این جهت است که در فیلم سینمایی «یادم تو را فراموش» شخصیت «تیارا» به نماد زن بیسرپناه مبدل می شود. زنی که بیعقل و مست که اطلاعات چندانی از گذشته او در فیلم داده نمی شود؛ مگر اینکه او یک هوادار چند قبضه فوتبالیستی به اسم دامون می-باشد. زنی که در واقع از منظر فیلم به عنوان نماینده زنان سنتی تحت استبداد مردان معرفی می شود و در مقابل نگاهی که پرسوناژهایی معروف و خوشتیپی همچون دامون به زنان دارند قرار می گیرد. نگاهی توریستی که فیلم سینمایی «یادم تو را فراموش» به ترسیم آن می پردازد. نگاهی برآمده از انگاره های فمینیستی که مردان را به عنوان ولگردانی معرفی می کند که خود را در این جهان توریست میدانند و فتح قلب هر زن مطلقهای و یا زن تنهایی، برایشان حکم سفر به اسپانیا را دارد و تفریح خاصشان بهرهوری از احساسات زنانه و به نابودی کشاندن زنان بیپناه است. اینگونه است که دامون بعد از گذشت این ده روز به رابطه خود با تیارا پایان داده و به خانه برمیگردد. اما این تازه شروع ماجرا بود و عشق تیارا دیوانه بار شده و حتی موجب می شود تا او از شدت ناراحتی شاهرگ خود را میزند و بر روی تخت بیمارستان هم دست از بازی یادم تو را فراموش برنمیدارد! دامون دیگر تحمل نمیکند و قضیه را تمام برای همسر خود یعنی ترانه تعریف میکند. اما شبی که دامون و ترانه برای سونوگرافی در خانه نیستند، تیارا به خانه آنها میآید و با لباسهای دامون عشقبازی میکند. اما با بازگشت ترانه و دامون به خانه، تیارا مجبور به مخفی شدن در خانه می شود و از این جهت در پشت پرده اتاق دامون و ترانه قایم شده و در این میان شاهد رفتار سنگین آن دو باهم است. فردا صبح که دامون از خانه بیرون میرود ترانه پشت سرش درب را قفل میکند و میخوابد و وقتی که تیارا میآید تا کلیدها را از زیر پشتی ترانه بردارد به یکباره ترانه از خواب برخواسته و با او درگیر می شود و در نهایت تیارا او را میکشد و اینگونه است که تیارا در عشق دامون قصاص شده و دامون سرگشته میگردد. |
در مجموع فیلم سینمایی «یادم تو را فراموش» چه از منظر فُرم سینمایی و چه از لحاظ محتوا، آنقدر رکیک و سخیف است که قلم شرم دارد چیزی بنویسد و اساسا تمام آن چیزی که از ابتدا تا انتها در این اثر مشاهده میشود عبارت است از حاکمیت شهوات بر ابعاد زندگی انسان ها که گاهی به خیانت می انجامد و البته در رأس این هرم خیانت نیز شخصیتی با بازی مازیار فلاحی است، یک خواننده شبه «دیونوسوس» که مظهر مستی و موسیقی و اغوا و... است و در واقع مردی اغواگر و یک ابلیس کوچک که با ژست خیرخواهانه ظاهرشده است تا شخصیت «آپولویی» مردی دیگر به نام دامون را شبیه خودش کند! شخصیتی که به همسر عاشق پیشه خود خیانت می کند. اثری به شدت فمینیستی که به صراحت مخاطب خود را با جملاتی همچون فقط به خاطر این برگشتم که بهت بگم از تو مردترم مواجه می سازد توسط زن مظلوم اثر یعنی ترانه مواجه می سازد.
بر این اساس در فیلم سینمایی «یادم تو را فراموش» آن چیزی که بیش از همه موجب تأثر و تأسف است، شکستن فجیع خانواده آن مردِ فریبخورده است؛ بهنحویکه با انواع و اقسام حیلههای کثیف و زننده توسط دختر فاسد فیلم و به طرز بیمارگونهای، به تعهدات اخلاقی مرد به همسرش پایان میدهد و در انتها هم به دلیل شجاعت همسر این مرد در جلوگیری از فروپاشی خانواده، دختر فاسد فیلم از زن انتقام میگیرد و او را به قتل میرساند. اما تأسف اصلی به این است که در تمام ۹۰ دقیقه فیلم، خصوصاً دقایق پایانی، دختر فاسد شدیداً اظهار مظلومنمایی میکند؛ مظلومنمایی به اینکه انحراف اخلاقی و اعوجاج روانی حق اوست و باید مرد تسلیم خواهشهای فرویدی «ایگو» و «سوپرایگو» یا همان «نفس امارةبالسوء» خود شود! و خصوصاً در دقایق پایانی مظلومنمایی به این معنا میکند که چرا پس از قتل همسر آن مرد میخواهند اعدامش کنند! و اینگونه است که در پایان معلوم میشود فیلم سینمایی «یادم تو را فراموش» به نحوی موذیانه عمل کرده و حقّه کثیفی به مخاطب خود زده است و ایشان را در نهایت مجبور ساخته تاحق را به شهوترانی مرد و انحراف اخلاقی دختر دهد!
به راستی آیا پیام نهفته در فیلم سینمایی «یادم تو را فراموش» ضدیّت و جنگ آشکار با آسایش روانی جوانان جامعه نیست؟ و آیا متولیان سینمایی کشور از فهم لازم برای درک چنین جنگی برخوردار بوده و این مسئولیت را میپذیرد؟ آیا ذهن بیماری که چنین اثر سخیفی را پدید آورده می تواند پاسخگوی سلب آرامش فکر و آسایش اخلاقی مخاطب سینمایی کشور باشد؟ البته سایر دستگاههای نظارتی نیز در فرایند تولید و اکران آثاری همچون فیلم سینمایی «یادم تو را فراموش» مسئول می باشند و بالاخص قوه قضاییه که باید پرسش شود که چگونه توانسته تا به عنوان مدعی العموم نسبت به این جنایات اخلاقی گسترده که نفسِ میلیونها جوان پاک را به خود آلوده میکند، اظهار بیتفاوتی کند. آیا به راستی تبلیغ ۹۰ دقیقهایِ شیطان در سینمای ایران، بر ضد بنیان تنومند و مقدس خانواده، و دعوت به خیانت و بیبندوباری، و دستآخر هم حمله به احکام صریح اسلام و زیر سؤال بردن حکم قصاص و ...در تصور مسئولان قضایی کشور جُرم محسوب نمی شود!؟ |
ارسال نظر